Ngày nay, các sản phẩm từ vật liệu nhựa chiếm giữ tỉ lệ ngày càng lớn trong kỹ thuật
và đời sống.
Nhựa hay còn được gọi Chất dẻo, có cấu tạo hóa học là hợp chất cao phân tử có khối
lượng phân tử trung bình M và độ trùng hợp trung bìnhP, trị số của M và P dao động trong
khoảng giá trị lớn. Ví dụ:
Nhựa PolyVinyl Chloride (PVC) có M=25.000 – 100.000 và P= 400 –1.600
Nhựa PolyStyrene (PS) có M= 150.000 – 300.000 và P=1.500 –3.000
Chất dẻo hay còn được gọi Polymer là vật liệu có cấu trúc phân tử bất đối xứng lớn:
kích thước chiều dài mạch phân tử rất lớn so với chiều ngang. Điều này dẫn đến đặc tính
chảy của vật liệu polymer không giống như vật liệu thấp phân tử, đồng thời do chiều dài
mạch rất lớn nên lực tương tác phân tử giữa các phân tử rất cao vì vậy độ nhớt của polymer
ở trạng thái chảy có giá trị cao.
Có chiều dài lớn nên mạchphân tử polymer có tính mềm dẻo cao, do vậy giúp chúng
có nhiều khả năng sắp xếp với cùng một cấu trúc phân tử. Chính vì có tính mềm dẻo cao
của mạch phân tử mà nhiệt độ chảy của vật liệu polymer tương đối thấp mặc dù trọng
lượng phân tử của chúng rất lớn, và điều nói trên là đặc điểm chung nhất của cấu trúc vật
liệu polymer. Trong quá trình gia công vật liệu polymer người ta thường quan tâm đến cấu
trúc mạch vì nó có mối liên hệ đến khả năng linh động của dòng chảy polymer.
Hợp chất có trọng lượng phân tử thấp đượcgọi là Monomer. Polymer là chất được tạo
thành từ nhiều Monomer. Phản ứng hoá học xảy ra giữa các Monomer để tạo thành
Polymer được gọi là Phản ứng trùng hợp :
-Polymer được tạo thành từ cùng một loại Monomer được gọi là Polymer đồng chất
hay Homopolymer.
-Polymer của nhiều loại Monomer khác nhau được gọi là Polymer đồng trùng hợp
hay Copolymer. Tính chất của Polymer đồng trùng hợp thay đổi theo loạiMonomer, tỷ lệ
Monomer và sự sắp xếp phân tửcủa các Monomer.
-Polymer đồng trùng hợp khối hay Copolymer khốilà sự kết hợp giữa Monomer A và
Monomer B trong một thể đồng nhất.
-Polymer đồng trùng hợp ghép hay Copolymer ghéplà một Polymer của Monomer B
ghép vào Monomer A, trong đó Monomer A là chất chính để trùng hợp.
-Cũng như thế, dựa vào cấu trúc hình dạng mạch phân tử còn có Homopolymer
thẳng, Homopolymer nhánh, Copolymer ngẫu nhiên, Copolymer điều hoà,…
-Trộn bằng nhiệt và trộn theo phương pháp cơ học là phương pháp dễ cải tiến
Polymer. Polymer mà có chứa hai hay nhiều loại Polymer được gọi là Polymer hỗn hợp.
1.Phân loại nhựa:
Nhựa thông dụng:là loại được sử dụng với một khối lượng lớn bao gồm những
chủng loại nhựa: PE, PP, PS, ABS, PVC, PMMA.
Nhựa kỹ thuật:là tên chung của tất cả những loại nhựa có chất lượng trội hơn
nhiều so với nhựa thông dụng và được sử dụng sản xuất cho các chi tiết máy và các chi
tiết có yêu cầu tính năng cao. Nhựa kỹ thuật được cải thiện về độ bền trơn, kháng hoá
chất, kháng nhiệt…. Chúng được gia công với sợi thuỷ tinh, sợi carbon …theo công dụng
và yêu cầu. Loại nhựa kỹ thuật tiêu biểu là PA, PC, PPO biến tính, POLYESTER bão
hoà, nhựa FLOURIDE, PI, nhựa SULFONAMID, PPS, ….
Nhựa chuyên dùng:FLUORINGTED ETHLEN PROPYLENE (FEP), SILICONE
(SI), PE trọng lượng phân tử cực kì cao. Mỗi loại nhựa chỉ sử dụng trong một số tính chất
lĩnh vực riêng biệt.
2.Sơ lược về ngành nhựaởViệt Nam
Tình hình sản xuất nhựa tại Thành Phố Hồ Chí Minh:
Ngành công nghiệp sản xuất nhựa trên địa bàn Thành Phố đã trở thành một trong những
ngành công nghiệp chủ lực. Hiện nay có trên bốn mươi doanh nghiệp nhựa thuộc các
thành phần kinh tế đăng ký và có trên hai mươi bốn đơn vị được cấp chứng nhận tiêu
chuẩn quốc tế ISO 9001,9002. Các doanh nghiệp luôn tăng cường các mối quan hệ hợp
tác sản xuất kinh doanh trong nước và quốc tế. Hiệp hội nhựa thành phố cũng đã, đang
phối hợp với Liên đoàn công nghiệp nhựa các nước ASEAN xây dựng bộ tiêu chuẩn
chất lượng sản phẩm dựa trên cơ sở tiêu chí mới của khu vực và tiêu chuẩn của Việt
Nam. Sản lượng nhựa ở Thành Phố chiếm 80% cả nước.
Theo Hiệp Hội Nhựa T.P Hồ Chí Minh, ngành nhựa Thành phố xuất khẩu sản phẩm
nhựa bao bì, màng ghép phức hợp BOPP và hàng nhựa cao cấp phục vụ tiêu dùng sang
các nước Ucraina, Cuba và Mông Cổ.
Ngoài ra ngành nhựa Thành Phố còn ký một thoả ước hỗ trợ kinh tế với các doanh
nghiệp Ucraina thông qua hình thức tư vấn, chọn mua, lắp đặt máy móc mới cho nhà
máy sản xuất màng ghép phức hợp cao cấp tại Ucraina chủ yếu phục vụ cho nhu cầu rất
lớn mà lâu nay phải nhập khẩu, với công suất thiết kế 2000 tấn/năm, tổng vốn đầu tư dự
án là 10 triệu USD. Theo thoả thuận này, Hiệp hội nhựa Thành Phố sẽ cung ứng đội ngũ
công nhân kỹ thuật, các chuyên viên quản lý có tay nghề sang làm việc tại nhà máy
trong thời gian ban đầu, song song đó là tiến hành chuyển giao công nghệ. Hiệp hội
nhựa đã khẩn trương đào tạo, bồi dưỡng thêm kiến thức cho 20 công nhân kỹ thuật và
cán bộ để xuất khẩu lao động sang Ucraina cho kịp tiến trình hoàn tất giai đoạn một của
dự án trị giá 2 triệu USD. Hiện nay nhà máy đã đi vào chính thức hoạt động.
Ngoài những khách hàng tiềm năng ở Mỹ, Châu Âu và các nước ASEAN lâu nay, châu
Mỹ Latinh và các nước SNG chính là những thị trường trọng điểm trong những năm tới.
Tại các nước này nhu cầu sử dụng các loại nhựa bao bì, nhựa cao cấp: pallet nhựa, giày
dép, thùng nhựa chứa nước và nhựa gia dụng …rất lớn nhưng năng lực sản xuất của các
nước bạn lại thấp. Theo nhận xét của nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hàng sang châu Mỹ
Latinh và các nước SNG, sản phẩm nhựa gia dụng đang sửdụng ở các nước này chủ
yếu là ngoại nhập, mẫu mã và chất lượng không bằng hàng nhựa của Việt Nam nhưng
lại có giá cao hơn từ 5% - 20%.
Ngoại trừ giày PU, dép EVA và một số sản phẩm nhựa kỹ thuật cao đã có bạn hàng
tương đối ổn định, trong các loại sản phẩm nhựa của Việt Nam, bao bì, màng ghép phức
hợp BOPP là xuất khẩu mạnh nhất. Tuy nhiên trong những năm qua các doanh nghiệp
nhựa Thành Phố chỉ mới xuất đi Ucraina 7 triệu USD bao bì và màng ghép phức hợp
PE, PP, BOPP; xuất sang Pháp,Mỹ và Châu Âu chỉ trên 3 triệu USD túi xốp dùng trong
siêu thị. Ở thị trường ASEAN, các doanh nghiệp nhựa Thành Phố cũng đã xuất khẩu
thường xuyên: dầu hoá dẻo DOP sang Thái Lan; tàu composite, nhựa gia dụng sang
Campuchia; xe đạp trẻ em sang Malaysia, Singapore, Myanmar,…vớigiá trị xuất khẩu
vài trăm ngàn USD/năm. Thế nhưng so với thị trường thì con số này chẳng thấm vào
đâu. Còn các thị trường khác như Nga, Cuba,…thì đến nay sản phẩm của ta vẫn chưa
xâm nhập nhiều.
Hiệp hội nhựa cũng đã bàn thảo với một doanh nghiệp nhụa tại Mátxcơva thành lập một
công ty liên doanh, làm đầu mối giao nhận, phân phối sản phẩm và chịu trách nhiệm
thanh toán sản phẩm nhựa Việt Nam xuất sang. Các doanh nghiệp đã ký kết xây dựng
hai nhà máy ở Kharkov với tổng đầu tư 2,5 triệu USD (VN góp 60% vốn), để sản xuất
giấy và bao bì nhựa với công suất 20.000 tấn/năm; sản xuất chai PET và khai thác
nguồn nước khoáng đóng chai, với sản lượng hơn 30 triệu chai/năm. Về chất lượng
hàng hoá, hiệp hội cũng liên kết với các tổ chức chứng nhận chất lượng quốc tế (ISO) tư
vấn và hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện ISO với chi phí thấp …
Công ty nhựa Sài Gòn cũng đã xuất khẩu qua Nhật sáu container mặt hàng nhựa gia
dụng trị giá hơn 30 ngàn USD, bao gồm: nhựa gia dụng, cản trước và sau của xe hơi,
thùng rác, … Đây là lô hàng nhựa gia dụng đầu tiên của công ty được được xuất qua thị
trường Nhật. Công ty cũng đã xuất hơn 7.000 sản phẩm nhựa các loại qua thị trường
Campuchia với trị giá gồm 300 ngàn USD. Công ty đã đầu tư thêm 6,5 tỷ đồng để xây
dựng xí nghiệp, lắp đặt dây chuyền sản xuất nhựa tái sinh có chất lượng cao với công
nghệ của Châu Âu, tổng vốn đầu tư của dây chuyền này khoảng 8 tỷ đồng.